Accent, nota bene een bedrijf in de HR-sector, pakte met een voor mij flauwe stunt uit. Het bedrijf roept zijn werknemers op om niet deel te nemen aan de sociale verkiezingen in ruil voor wat kleine extra’s als een GSM en een extra dag vakantie. Voor één keer wil ik het als jurist niet hebben over de juridische draagwijdte van deze oproep. Ik wil hier vooral benadrukken hoe belangrijk een effectieve werknemersvertegenwoordiging is, want sociaal overleg loont. De ‘move’ van Accent bewijst voor mij in ieder geval wel dat de kracht van het sociaal overleg, het belang van onderhandelen, groot is.
Sociale verkiezingen zijn een belangrijke uiting van democratie
Met de vraag om de sociale verkiezingen te boycotten, ontneemt Accent Jobs zijn werknemers een fundamenteel recht van democratie op de werkvloer, met een dagje verlof en de gratis smartphone als lokaas. Dit is echter geen volslagen verrassing. Accent probeert al jaren alle mogelijke middelen te gebruiken om de vakbonden buiten de bedrijven te houden en het verloop van de sociale verkiezingen te bemoeilijken. Zo trachten ze stemdagen op zaterdag te houden, en bij de vorige sociale verkiezingen werden méér dan 260 werknemers omgetoverd tot leidinggevenden, die niet stemgerechtigd zijn. Bijgevolg waren er ook geen kandidaten, geen overlegorgaan en dus ook geen echte democratie. Accent Jobs neemt niet alleen de vakbonden in het vizier maar ook het ganse sociaal overleg. En dat op een moment dat er ook sectorale onderhandelingen lopen tussen werknemers en werkgevers binnen het eigen paritair comité.
Wat als werknemers hun stem verkopen in ruil voor een smartphone?
Laten we heel even meegaan in deze poppenkast en ervan uitgaan dat alle werknemers een smartphone verkiezen boven een democratische vertegenwoordiging op de werkvloer. Geen afgevaardigden betekent geen sociaal overleg. Wat dan? Dan kan de werkgever veel gemakkelijker beslissingen nemen over bijvoorbeeld het gebruik van die smartphone, maar ook over alle andere fundamentele arbeidsvoorwaarden zoals uurroosters, het opnemen van vakantiedagen enz. Ook onderhandelingen over de koopkracht vallen dan weg. Wat zou er gebeuren in tijden van sociale crisis of bij herstructurering? Hoe ga je een psychosociale analyse (burn out) doen op de werkvloer als er geen ondernemingsraad of Comité voor Preventie en bescherming op het werk is?
Goed werkend sociaal overleg creëert meerwaarde voor iedere onderneming
Het recht van werknemers om met verenigde krachten een stem te geven aan hun belangen, wordt hier als ruilproduct te grabbel gegooid. Sociaal overleg is gunstig voor zowel werknemer als werkgever. Sociaal overleg is nodig in alle bedrijven, ook in goed functionerende ondernemingen. Vakbonden staan in voor de sociale bescherming van werknemers op vlak van hun rechten en hun gezondheid. Ook waken vakbonden over de koopkracht want voor wat hoort wat. Ondanks alle goede bedoelingen en constructieve plannen, kan een onderneming ongewild verkeerde beslissingen nemen of bepaalde zaken onvoldoende aanpakken. Vaak ook onder druk van de eigen business. Een vakbondsvertegenwoordiging die dan zaken ‘bottom up’ signaleert en meedenkt betekent een toegevoegde waarde voor iedereen. Ik hoop dus dat alle werknemers van Accent gebruik zullen maken van hun rechten en vrijheden om hen te laten vertegenwoordigen voor de komende vier jaar. Iedereen zal er baat bij hebben.
Mario Coppens
Nationaal Voorzitter