Versnel de wereldwijde vaccinatiestrategie NU !
Het rijk der vrijheid nadert in België en Europa op het tempo van een toenemende vaccinatiesnelheid.
De vastberadenheid om de vaccinatiecampagnes zo snel mogelijk tot een goed einde te brengen in de rijke landen staat evenwel in schril contrast met de achterstand in de vaccinatiegraad van kwetsbare bevolkingsgroepen en van de bevolking van lage- en middeninkomenslanden.
Nachtelijke massabegrafenissen of stervende mensen in de file aan het ziekenhuis kunnen niemand onberoerd laten. Het gebrek aan politieke wil van populistische leiders in opkomende landen zoals Brazilië en India om hun bevolking te beschermen tegen de verspreiding van het virus is schandelijk. Noodhulp inzetten voor landen die het niet redden, is evenwel too little too late als antwoord. Er is dringend nood aan een versnelling van de mondiale vaccinatiestrategie om een coronaveilige wereld voor iedereen te creëren binnen een aanvaardbare termijn.
De coronacrisis heeft aangetoond hoe een sterk overheidsbeleid van levensbelang is. Gesubsidieerde universiteiten droegen bij tot de kennis over het virus. Miljarden overheidsgeld vloeide naar Big Pharma voor de ontwikkeling van efficiënte vaccins, die vandaag volop worden ingezet. Ondanks de enorme overheidssteun en bestellingen nemen de farmaceutische bedrijven toch patenten op de vaccins, en daardoor wordt de productie beperkt en valt de prijs hoger uit. Door de beperkte beschikbaarheid en betaalbaarheid worden de wereldwijde verspreiding van vaccins en een gelijke toegang tot gezondheid enorm belemmerd.
Gelukkig bestaat COVAX, het programma geleid door de Wereldgezondheidsorganisatie waarbij 64 hoge-inkomenslanden zich aansloten om een minimale toegang tot het vaccin voor 92 lage- en middeninkomenslanden te garanderen op basis van beschikbaarheid. Op zich is het een mooi maar fragiel systeem dat echter gehinderd wordt door de beperkte productiecapaciteit. Zelfs mét COVAX zouden lage- en middeninkomenslanden pas tot een hoge vaccinatiegraad komen in 2023 of zelfs pas in 2024. Verzuimen om een toereikende globale vaccinatiecampagne op touw te zetten is dus gewoon slecht beleid, ook voor de eigen kiezers.
Om de wereldwijde vaccinatiegraad versneld te verhogen en een multilaterale immunisatiestrategie met gelijke toegang tot vaccins en behandeling te bespoedigen zijn volgende maatregelen noodzakelijk.
Versterk COVAX in ambitie, maar ook met sterkere en gecoördineerde toezeggingen. De discrepantie in vaccinatiegraaddoelstellingen is onaanvaardbaar groot: 70% van de bevolking in de Europese Unie tegen de zomer tegenover nauwelijks 3% van de bevolking in de lage- en middeninkomenslanden door COVAX. Samenwerking en technologische transfers moeten versterkt worden om de vaccinatiesnelheid te stimuleren. Tijdens een urgente fase van een pandemie, zoals nu tijdens de COVID-crisis, moeten patenten tijdelijk en op een slimme manier opgeheven kunnen worden, om de productiecapaciteit te verhogen en vaccins en behandelingen tegen een betaalbare prijs beschikbaar te maken.
Een tijdelijke opheffing van de patenten is de meest doeltreffende manier om de globale vaccinatiecampagne drie versnellingen hoger te laten schakelen. Rekenen op de goodwill van farmabedrijven of een verplichting om licenties aan andere vaccinproducenten te geven volstaat niet omdat dit teveel macht in de handen van de farmabedrijven laat, te traag zal verlopen, en daarom honderdduizenden mensenlevens kan kosten bij onbeheersbare uitbraken van nieuwe varianten.
Technologische kennisdeling laat ook andere bedrijven toe om te produceren: sneller, in grotere hoeveelheden en goedkoper. Daar heeft iedereen baat bij. Het gebeurde in het verleden al voor het poliovaccin, waardoor polio in vele landen werd uitgeroeid, en uiteindelijk ook voor hiv-medicatie.
Het huidige debat binnen de Wereldhandelsorganisatie moet daarvoor aangegrepen worden en kansen krijgen. We roepen op om deze boodschap aan de regering te versterken door het Europese Burgerinitiatief noprofitonpandemic.eu te ondersteunen.
Een succesvolle vaccinatiecampagne bouwt ook op gezondheidsorganisaties en sociale bewegingen die het vaccinvertrouwen kunnen bevorderen en houdt rekening met de conventies en campagnes van de Internationale Arbeidsorganisatie om gezonde en waardige werkomstandigheden te garanderen.
Tot nu toe verwierpen de VS en de EU dit voorstel, maar in de VS zijn de geesten in de goede richting aan het rijpen. De Belgische regering belijdt officieel wel dat coronavaccins een ‘universeel, gemeenschappelijk goed‘ moeten zijn, maar weigert het beste instrument in te zetten om dat ook in de praktijk waar te maken. Sommige partijen in de regering verkiezen meer gehoor te verlenen aan de lobbykracht van de farma-industrie dan aan de noodkreet van miljarden onbeschermde mensen in landen met minder financiële middelen. Hierdoor wordt een feitelijke meerderheid in ons land voor het tijdelijk opheffen van de patenten gegijzeld en de kortzichtige positie van de EU versterkt. Hoog tijd om het hoofd niet langer in het zand te steken. Hoog tijd om te werken aan internationale solidariteit, recht op gezondheid en vrijheid voor iedereen.
Luc Van Gorp, Christelijke Mutualiteit
Paul Callewaert, Socialistische Mutualiteiten
Mario Coppens, ACLVB
Miranda Ulens, ABVV
Marc Leemans, ACV
Els Hertogen, 11.11.11