PC 140.01 | 140.03 - Update checklist Transportsector!

Checklist in uitvoering van Plan voor Eerlijke Concurrentie (PEC)!

In uitvoering van het Plan voor Eerlijke Concurrentie (PEC) in de Transportsector, werd een “checklist” opgesteld waarin o.a. beschreven staat wat de bevoegdheden zijn van een sociaal inspecteur en welke documenten de inspecteur mag vragen.

Opgelet! De checklist is niet limitatief. De sociaal inspecteur kan dus alle documenten, die hij noodzakelijk acht voor het onderzoek, laten voorleggen.

In deze info bespreken we de bevoegdheden van de inspecteur en welke documenten hij mag vragen aan de chauffeurs.

Wat zijn de bevoegdheden van de inspecteur?

1. De sociaal inspecteur mag, zonder voorafgaande verwittiging, op elk ogenblik van de dag of nacht, vrij binnengaan in alle arbeidsplaatsen of plaatsen waarvan hij redelijkerwijze kan vermoeden dat daar personen werken (artikel 23 van het Sociaal Strafwetboek van 2 juni 2010). Hij heeft ook vrije toegang tot de cabine van de vrachtwagen om er de tachograafgegevens te downloaden of documenten in te kijken.
2. De sociaal inspecteur mag de identiteiten vragen (met rijksregisternummer) van iedereen die zich bevindt op de werkplaats. Hij kan een identiteitsbewijs of verblijfsdocument vragen. Ook de functie en het loon van de werknemers kunnen gevraagd worden.
   De chauffeur en de eventuele bijrijder moeten bij een wegcontrole de verplichte documenten kunnen voorleggen. Een sociaal inspecteur mag vragen om alle boorddocumenten - rijbewijs, bestuurdersattest, bestuurderskaart, vrachtbewijzen, vergunningen, detacheringsverklaring, tachygrafische bestanden, … - voor te leggen.
3. De sociaal inspecteur kan van iedereen, waarvan dit nodig wordt geacht, een verhoor afnemen met inachtneming van de rechten van de verhoorde.
4. De sociaal inspecteur kan een proces-verbaal wegens belemmering van toezicht opstellen tegen de werkgever en de eventuele aangestelden of lasthebbers die hem niet onmiddellijk toegang geven tot de arbeidsplaatsen. Ook een chauffeur mag een controle niet weigeren. Hiervoor zijn strafsancties voorzien in het sociaal strafwetboek en de vervoerswetgeving.

Welke documenten en informatie kan de inspecteur vragen aan de chauffeurs? Waarover kunnen er vragen gesteld worden?

Wie is je werkgever/opdrachtgever:

Identificatiegegevens van je werkgever en/of je opdrachtgever.

Wat is de aard van je rit?

• Betreft het goederenvervoer, of personenvervoer? En welke vorm van personenvervoer?
• Waarheen gaat je rit, wat is de laad- en losplaats? Meestal kan dit met de vervoersdocumenten of rittenbladen worden aangeduid.
• Betreft het een cabotagerit, rit gecombineerd vervoer, billateraal transport of cross trade?

Over je statuut als chauffeur:

• Je identificatiegegevens.
• Wat is je statuut? (werknemer, zelfstandige, student, uitzendkracht, …).
• Wat is je gewoonlijke verblijfplaats?
• Ben je tijdens deze rit gedetacheerd? Indien ja: verplicht voor te leggen documenten (digitaal of op papier) zijn: vrachtbewijzen, tachograafgegevens en bewijs van detachering via IMI (Informatiesysteem interne markt).
• Ben je tewerkgesteld met een arbeidskaart?
• Ben je in het bezit van een beroepskaart?
• Wat is de aanvangsdatum van je contract? Werk je voltijds of deeltijds?

Over je statuut als Belgisch sociaal verzekerde (werkloos, arbeidsongeschikt, leefloon, pensioen …):

Krijg je uitkeringen? Van welke instantie? Kan je de noodzakelijke documenten hieromtrent voorleggen (bv. werkloosheidsdocumenten)?

Over je loon-en arbeidsduur:

• Wie betaalt je loon?
• Hoe wordt je loon betaald?
• Waar worden sociale lasten en belastingen betaald?

Documenten die je onmiddellijk moet kunnen voorleggen bij een controle:

1. Identiteitsdocumenten.
2. Arbeidskaarten en verblijfsvergunningen (voor niet-EU-onderdanen in België).
3. Boorddocumenten/transportvergunning/vrachtbrieven/verhuurcontract/rijbewijs.
4. Bestuurdersattest in geval van chauffeur uit derde landen-regio.
5. Deeltijdse werknemers: kopie van de arbeidsovereenkomst met werkroosters.
6. Detacheringsverklaring via IMI (Informatiesysteem interne markt).
7. Werkloze werknemers: volgende controlekaarten kunnen gevraagd worden:

• C3A (blauwe kaart) : volledig werkloze (>< elektronische controlekaart)
• C3.2A (wit blad) : tijdelijke werkloze (>< elektronische controlekaart)
• C3-Deeltijds (wit blad) : deeltijdse werknemer die een inkomensgarantie-uitkering geniet
• C3C (gele kaart) : werkloze die een vrijstelling geniet

Belangrijk: de prestaties moeten voorafgaandelijk aangeduid worden op de controlekaart.

8. Arbeidsongeschikte werknemers – Rijksinstituut voor ziekte en invaliditeitsverzekering (RIZIV):

Indien een arbeidsongeschikte werknemer aan het werk wordt aangetroffen, zal er gevraagd worden naar de “Toestemming deeltijdse werkhervatting”, afgeleverd door de adviserend geneesheer.
Als betrokkene deeltijds het werk mocht hervatten, valt hij of zij onder dezelfde verplichtingen als bij een deeltijdse werknemer op het vlak van bekendgemaakte werkroosters en eventueel afwijkingsdocument.

9. Uitzendkrachten:

Bij controle moet de werkgever ervoor zorgen dat (een kopie van) de arbeidsovereenkomst van de uitzendkracht op papier of elektronisch onmiddellijk kan worden voorgelegd aan de inspecteur.

10. Tachograafgegevens of rittenbladen (indien van toepassing).

De inspecteur kan aan de chauffeur vragen om zijn bestuurderskaart en voertuigunits uit te lezen.

De chauffeur dient de eventuele analoge tachograafschijven, die hij bij zich heeft, ook voor te leggen. Hij moet minimum de laatste 28 dagen kunnen voorleggen (opgelet! Vanaf 2025: 56 dagen).

11. Vrachtbrieven of rittenbladen.
12. A1 (kan eventueel achteraf worden voorgelegd).
13. In de vrachtwagencabine moet een afschrift (papier of digitaal) van het arbeidsreglement bijgehouden worden.

Belangrijkste inbreuken langs werknemerskant aangaande werkloosheid:

• Niet in het bezit van de controlekaart werkloosheid.
• Niet schrappen van de controlekaart werkloosheid.
• Niet aangeven van een nevenactiviteit (door een volledig werkloze).

Naast de controle op de klassieke regels rond rij- en rusttijden en tachograafgebruik, wordt er ook extra aandacht besteed aan:

1. Een juiste bediening van de tacho-knoppen: rust, beschikbaarheidstijd of andere activiteiten.
2. Rijden zonder (de juiste) kaart.
3. Nadien ingeven van de juiste activiteiten (na verlof of verplaatsing naar het voertuig indien die niet op de gewoonlijke plaats staat,…).
4. Het nemen van de lange rust buiten het voertuig op een plaats die daarvoor geschikt is.
5. Het correct ingeven van de landencodes.
6. Het recht op terugkeer van de chauffeur na 3 of 4 weken.

Specifieke voorwaarden voor “toegestane afwezigheid”:

Bij controle door inspectiediensten zal er mogelijks om een verantwoording worden gevraagd indien er met de regelmaat toegestane afwezigheid in de sociale documenten wordt geboekt.

De inspectie aanvaardt “toegestane afwezigheid” enkel onder volgende voorwaarden:

• Het moet kunnen blijken dat ze op verzoek van jou werd aangevraagd.
• Voor dergelijke afwezigheid is er een schriftelijk akkoord nodig tussen jou en je werkgever met opgave van de reden.
• Op deze dagen moesten er normale arbeidsprestaties overeengekomen zijn.

SIOD

Op de website van de SIOD (Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst) vind je steeds de meest recente checklist.