Nog heel wat werk aan de winkel, zo valt te besluiten als we de cijfers over de pensioenkloof tussen mannen en vrouwen onder de loep nemen. Om de kloof te verkleinen moet in een vroeg stadium worden ingegrepen, tijdens de loopbaan van de werknemers en werkneemsters.
Begin maart heeft de publieke vzw Sigedis kerncijfers over gender en pen- sioen gepubliceerd op de website PensionStat.be. De cijfers hebben betrekking op gepensioneerden die in 2021 hun eerste rustpensioen opnamen. Het onderzochte panel in dit onderzoek bestond voor 43% uit vrouwen en 57% mannen die een rustpensioen ontvangen.
Aanzienlijke pensioenkloof
Momenteel bedraagt de totale pensioenkloof (die zowel slaat op het wettelijk pensioen als op het aanvullend pensioen) 23%. Gemiddeld is er een verschil ten voordele van mannen van 402 euro voor het wettelijk pensioen, en 85 euro voor het aanvullend pensioen. Dit wordt onder meer verklaard (maar niet gerechtvaardigd) door de lengte van de loopbaan en het tijdens de loopbaan verdiende loon.
Kortere loopbanen, lagere lonen
Nog volgens de Sigedis-studie van 2023 bedraagt het aantal mannen met een loopbaan van meer dan 30 jaar 66%, tegenover 34% voor vrouwen. Ook blijkt dat 23% van de vrouwen een loopbaan van minder dan 10 jaar heeft, terwijl dit percentage voor mannen slechts 12% bedraagt. In het algemeen stellen we vast dat vrouwen een kortere loopbaan hebben (in termen van effectieve dagen) omdat ze te vaak gedwongen worden deeltijds te werken of tijdskrediet te nemen om de balans met het gezinsleven in evenwicht te houden: in België werkt 40,7% van de vrouwen deeltijds, tegenover slechts 11,9% van de mannen.
Wat de beroepskeuze betreft, werken veel vrouwen nog steeds in zogenaamde ‘vrouwelijkere’ sectoren, waar de lonen soms minder aantrekkelijk zijn. Op lange termijn leidt dat tot lagere pensioenen voor vrouwen.
Eén van de ACLVB-doelstellingen tegen 2030: de loonkloof dichten
In november 2022 nam de ACLVB deel aan een gezamenlijke actie met de verschillende vakbonden. Samen kwamen we op tegen een door de regering geplande pensioenhervorming die we seksistisch vonden. Ze wou namelijk mensen straffen die om welke reden dan ook hun loopbaan hadden onderbroken, en dat had vooral gevolgen voor vrouwen.
De vakbonden pleitten daarom voor een niet-discriminerende berekening van de pensioenen door het begrip ‘effectieve tewerkstelling’ uit te breiden tot ouderschapsverlof, tijdskrediet, geboorteverlof en deeltijds werk. Als vakbond willen we alles in het werk stellen om een zo groot mogelijke gelijkheid in pensioenen te bereiken. Daartoe moeten we proactief ingrijpen op de arbeidsmarkt. De ACLVB heeft concrete beleidsvoorstellen geformuleerd om tegen 2030 de loonkloof m/v volledig weg te werken:
- de toepassing van het principe ‘gelijk loon voor gelijk werk’, ongeacht het geslacht van de werknemer of het type loon
- een verplicht certificaat, afgeleverd door de overheid, ter staving van het loonevenwicht in ondernemingen met meer dan 50 werknemers
- een evaluatie van de wet van 22 april 2012 ter bestrijding van de loonkloof tussen mannen en vrouwen
- het bestrijden van genderstereotypen door vrouwen aan te moedigen over te stappen naar (nu nog) typische mannenberoepen en -sectoren, en tegelijkertijd de beroepen en sectoren waarin meer vrouwen dan mannen zijn tewerkgesteld opwaarderen