Het franchisemodel: opgelet voor misbruik!
Wilson Wellens, Nationaal Sectoraal Verantwoordelijke ACLVB voor de handel, heeft de parlementaire Commissie Sociale Zaken herinnerd aan de kwalijke kanten van het franchisemodel.
Nu het dossier-Delhaize zijn einde lijkt te naderen, vroeg Vrijuit aan Wilson Wellens, Nationaal Sectoraal Verantwoordelijke namens ACLVB, naar zijn tussenkomst voor de parlementaire Commissie Sociale Zaken op 17 oktober. Daar stelde hij de misbruiken van bepaalde spelers in de handelssector aan de kaak. De zaak-Delhaize is een recent voorbeeld.
Wilson, je hebt onlangs gesproken voor de parlementaire Commissie Sociale Zaken. Wat was de context voor die Commissie?
Wilson Wellens: Elke vakbond was uitgenodigd voor de Commissie om te praten over het franchisemodel. De zaak- Delhaize heeft dit probleem binnen de handelssector in de aandacht gebracht en de politieke wereld wordt eindelijk wakker. Eigenaars van franchisewinkels delen hun structuur op in verschillende juridische entiteiten, zodat ze onder de voorwaarden van andere paritaire comités (PC) vallen. PC 202 is normaal gesproken voorzien voor grootwarenhuizen. PC's 201 en 202.01 zijn bedoeld voor kleinere bedrijven (met minder dan 50 werknemers), met maximaal 2 winkels in dezelfde structuur. Sommige bedrijven hebben 15 winkels, maar profiteren van de PC's voor kleine winkels. De werknemers daar, ook al doen ze precies hetzelfde werk als iemand in een grootwarenhuis, hebben minder gunstige arbeidsvoorwaarden en loon. Het is triestig dat de wet wordt omzeild en tegen hen wordt gebruikt.
Wat was je boodschap aan de Commissie?
WW:
Mijn boodschap was heel duidelijk: we zijn niet tegen het franchiseconcept. We hebben niets tegen kmo’s, deze kleine bedrijven die geen arbeidsvoorwaarden en lonen kunnen garanderen zoals de grote concerns. Maar we kunnen niet accepteren dat diezelfde grote concerns zich verschuilen achter verkeerde paritaire comités om minder goede omstandigheden te rechtvaardigen!
Werknemers zijn de enige slachtoffers van dit systeem. Als vakbond kunnen we invloed uitoefenen op de paritaire comités, maar niet op het vennootschapsrecht, dat misbruikt wordt door deze grote eigenaars. Dus hebben we de politiek om hulp gevraagd om ervoor te zorgen dat dergelijke praktijken niet meer mogelijk zijn.
Delhaize heeft intussen zijn eerste franchisewinkels geopend onder de geïntegreerde winkels. Is het dan te laat voor de betrokken werknemers? Is de zaak-Delhaize voorgoed afgesloten?
WW: De vakbonden waren niet in staat om het franchiseplan van Delhaize tegen te houden. We hebben gedaan wat we konden, maar de wet gaf ons niet de middelen om de directie te dwingen ervan af te zien. Als laatste redmiddel hebben we geprobeerd zoveel mogelijk middelen voor de werknemers te verkrijgen. De ACLVB heeft in dat opzicht echt het verschil gemaakt, omdat wij de enige vakbond zijn die een cao 90 hebben ondertekend, d.w.z. een overgangspremie die aan alle werknemers wordt toegekend en die netto wordt uitbetaald. Voor een kassierster is dat een verschil van 2 000 euro netto! Het is in ieder geval toch deze extra voor degenen die niet onder een franchise wensen te werken en elders werk willen vinden, ze houden een grotere enveloppe over waardoor ze het vervolg van hun loopbaan met iets meer gemoedsrust kunnen aanvatten.
Een van de laatste ontwikkelingen in het dossier-Delhaize is de voortdurende weigering van de groep om haar volledige financiële informatie te geven, zodat de balans van elke winkel verborgen blijft. Dit is informatie waartoe de Ondernemingsraad toegang zou moeten hebben, en de vakbonden hebben hierover geklaagd.
WW: Delhaize heeft in feite zijn boekjaar met meer dan zes maanden verlengd om geen volledige informatie aan de Ondernemingsraad te moeten geven. Echt triestig. Het probleem is dat de wet hun toestaat dit te doen. In ieder geval toont dit het gebrek aan transparantie van Delhaize, want in een crisis als deze moeten de leden van de Ondernemingsraad en de werknemers de financiële situatie van Delhaize kunnen begrijpen en beoordelen, aangezien dit de basis is waarop Delhaize zijn franchiseplan rechtvaardigt. Dit is echt oneerlijk.