Flexi-jobs, gelegenheidswerk en overuren ... De maatregelen van het Horecaplan 2015 hebben de levensvatbaarheid van de sector niet verbeterd en hebben niet geholpen om zwartwerk terug te dringen. Aan de andere kant hebben ze de werkgevers de mogelijkheid gegeven om normale banen te schrappen. Het rapport van het Rekenhof gooit de knuppel in het hoenderhok.
Het Rekenhof heeft een rapport gepubliceerd over de impact van het Horecaplan 2015. Het rapport bevestigt en plaatst in het juiste perspectief wat de vakbonden al lange tijd aan de kaak stellen. Flexi-jobs (evenals gelegenheidswerk of het gebruik van netto overuren) zijn geen model voor arbeidsverhoudingen! We zeggen het omdat we het op het terrein zien.
Het Rekenhof heeft dit geanalyseerd in een uitgebreide audit die werd uitgevoerd tussen het najaar van 2017 en de zomer van 2018 op basis van de cijfers van de RSZ en de FOD Werkgelegenheid.
Het Rekenhof heeft dus onderzocht of de doelstellingen van het Horecaplan 2015 zijn bereikt zonder dat het negatieve gevolgen had voor de werkgelegenheid. Niets van dit alles! Flexi-jobs zijn een bedreiging voor de werknemers, absorberen geen piekmomenten, hebben aanzienlijke gevolgen voor de sociale zekerheid en zorgen vooral voor verschuivingen van bestaande banen naar onzekere banen. Erger nog, de overheid heeft flexi-jobs uitgebreid naar andere bedrijfssectoren zonder zelfs de minste beoordeling te maken.
Bijkomende effecten
Verder, op het vlak van trends en ontwikkelingen, is het occasionele werk in de horeca aanzienlijk afgenomen sinds de introductie van flexi-jobs, terwijl deze flexi-jobs zeer stabiel zijn gebleven in fulltime-equivalenten. Contracten voor flexi-jobbers zijn dus "normaal" geworden. Flexi-jobs zijn geen middel in de strijd tegen zwartwerk of voor de levensvatbaarheid van de horeca.
Het Rekenhof heeft anderzijds ook de neveneffecten nader bekeken. En die zijn nog… interessanter. Er wordt een verschuiving van werkgelegenheid waargenomen op het niveau van zowel werkgevers als werknemers. Onder verschuiving wordt verstaan dat een baan die bestaat in een ander regime vervangen wordt een baan in een speciaal statuut uit het Horecaplan, bijvoorbeeld door reguliere contracten te vervangen door gelegenheidswerk. De verschuivingen van het ene statuut naar het andere, veroorzaken een verlies aan inkomsten voor de sociale zekerheid. Voor flexi-jobs is dit een daling van 3 miljoen euro (sinds 2015/4). Voor gelegenheidswerk bedraagt het 44,7 miljoen euro (sinds 2015/1) en voor overwerk € 6,8 miljoen (sinds 2015/4). Deze statuten resulteren niet alleen in een lager inkomen voor de sociale zekerheid.
Brengt de gezondheid ernstige schade toe
We weten dat het systeem van flexi-jobs aantrekkelijk kan zijn voor werkgevers en sommige werknemers. Op het eerste zicht kan men meer verdienen terwijl het minder kost, maar de veralgemening van dit soort status heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid van werknemers. Als ACLVB beschouwen we het als onze verantwoordelijkheid om u te informeren over de negatieve effecten op lange termijn. In de toekomst kan sociale zekerheid duurder zijn en niet langer openbaar. Morgen kunnen werknemers hun aantal contracten vermenigvuldigen, enkel maar om te kunnen overleven ... Vergeet niet, onze sociale rechten zijn de essentiële componenten van onze vrijheden!
Meer weten?
Het rapport van de Rekenhof is beschikbaar online.