In juli kwamen vertegenwoordigers van alle lidstaten bij de VN tot “Globale afspraken voor veilige, ordelijke en reguliere migratie” (Global Compact for safe, orderly and regular migration). Dit wereldwijde en algemene akkoord over migratie is het eerste in zijn soort. Het komt er op een moment dat meer mensen dan ooit tevoren in een ander land dan hun geboorteland wonen.
De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de internationale vakbonden (Global Unions/GU, Internationaal Vakverbond/IVV) hebben wezenlijk bijgedragen aan de totstandkoming van dit akkoord. De meeste migranten wereldwijd zijn werknemers, en de overeenkomst bevat dan ook belangrijke hoofdstukken over arbeidsrechten van migranten en veilige vormen van arbeidsmigratie.
Het akkoord bevat behartenswaardige zaken:
- Overheden engageren zich binnen de Waardig Werk-agenda en besteden aandacht aan de nood aan inkomenszekerheid en veiligheid op het werk, ook voor huispersoneel of migranten die in de informele economie werken.
- De VN-lidstaten engageren zich om betere migratiekanalen te voorzien, arbeidsmigranten beter te beschermen tegen misbruiken en hen gelijke rechten (sociale zekerheid, vakbondsrechten, gelijk loon, …) te garanderen.
Toch zijn wij niet onverdeeld tevreden over dit wereldwijde pact. Op sommige vlakken blijft het pact achter bij de bestaande IAO-conventies en internationaal recht, die gelden voor alle werknemers. Als migranten werknemers zijn, kunnen vakbonden in geen geval tolereren dat zij in kwetsbare posities op de arbeidsmarkt terechtkomen. In sommige paragrafen worden de rechten van werknemers-migranten echter aan hun verblijfsstatuut gekoppeld, waardoor zij bijvoorbeeld moeilijker kunnen rekenen op openbare diensten, arbeidsrechtbanken of de sociale inspectie.
Deze regeling is het IVV en GU een doorn in het oog, omdat ze de deur openzet naar misbruiken en zo de rechten van werknemers dreigt te verzwakken. De internationale vakbeweging engageert zich om de rechten van alle migranten-werknemers verder te verdedigen op alle niveaus. Vanuit die optiek is het een lichtpunt dat in de compact het engagement is opgenomen om aan vakbonden een rol toe te kennen in het uitwerken van migratiebeleid en -maatregelen.